Άτυπη Συνάντηση Υπουργών Περιφερειακής Πολιτικής
“Το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής”
Mariánské Lázně, 22-24 Απριλίου 2009
Δεύτερη μέρα της Άτυπης Συνάντησης :
Πράσινη Βίβλος για την Χωρική Συνοχή
Ευχαριστώ Κε Πρόεδρε,
Η Ελλάδα πιστεύει ότι η Πράσινη Βίβλος παρέχει μια καλή βάση για περαιτέρω σκέψη ως προς την κατανόηση της έννοιας της «χωρικής συνοχής» και το πώς αυτή η έννοια μπορεί να αξιοποιηθεί στις ευρωπαϊκές πολιτικές.
Μέσω της χωρικής διάστασης μπορούμε να σχηματοποιήσουμε με ένα πιο συνεκτικό τρόπο τόσο την επιδίωξή μας για βιώσιμη ανάπτυξη, όσο και την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού χώρου και των χωρικών ενοτήτων του. Με αυτό τον τρόπο η ενσωμάτωση της χωρικής διάστασης στο μοντέλο της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής μπορεί να ενδυναμώσει την κοινή αντίληψη της ευρωπαϊκής ταυτότητας, σεβόμενη ταυτόχρονα την διαφορετικότητα των χωρικών ενοτήτων στο σύνολο της Ευρώπης.
Για την Ελλάδα, ως κύριες παράμετροι της χωρικής συνοχής, αναγνωρίζεται η μείωση των ανισοτήτων (που μπορεί να προέρχονται είτε από ειδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, είτε να προκαλούνται ως αποτέλεσμα της αναπτυξιακής διαδικασίας) και η παροχή ίσων ευκαιριών προκειμένου να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής και ανάπτυξη στο σύνολο της Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό βασικά συστατικά της χωρικής συνοχής αποτελούν η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση (από το σχεδιασμό έως την υλοποίηση, με έμφαση στην ενσωμάτωση των απόψεων των τοπικών κοινωνιών), η λειτουργική διασύνδεση των διαφορετικών χωρικών ενοτήτων και η απομάκρυνση των εμποδίων που προκαλούνται από τα σύνορα μεταξύ περιφερειών και κρατών.
Ειδικά για τις λιγότερο ευνοημένες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που στην περίπτωση της Ελλάδας είναι κατά κύριο λόγο περιοχές με ειδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην αναπτυξιακή τους διαδικασία (όπως τα νησιά, οι ορεινές περιοχές και οι περιοχές με προβλήματα πρόσβασης), η έννοια της χωρικής συνοχής, με τις σχετικές πολιτικές και πρωτοβουλίες, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξή τους.
Λόγω της οριζόντιας φύσης της χωρικής συνοχής απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ όλων των Ευρωπαϊκών πολιτικών και ειδικά μεταξύ εκείνων των τομεακών πολιτικών που έχουν σημαντική χωρική επίπτωση.
Επιπρόσθετα, διαπιστώνεται ότι ο Ευρωπαϊκός χώρος όλο και περισσότερο επηρεάζεται από νέες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, οι μεταναστευτικές κινήσεις, οι μεγαλύτερες αστικές συγκεντρώσεις, οι δημογραφικές εξελίξεις κτλ., δημιουργώντας έτσι την ανάγκη για τη διαμόρφωση νέων πολιτικών και μέτρων που θα στοχεύουν στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ευρωπαίων πολιτών.
Με δεδομένο το γεγονός ότι η χωρική συνοχή θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την ανάπτυξη του ενδογενούς δυναμικού των περιφερειών και προκειμένου να κατανοήσουμε τον ακριβή χαρακτήρα της έννοιας της χωρικής συνοχής, είναι απαραίτητο να «διαγνώσουμε» την χωρική πραγματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει λοιπόν να επεξεργαστούμε κατάλληλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και να αναπτύξουμε σύστημα κατάλληλων δεικτών. Στην κατεύθυνση αυτή έχουμε υποβάλλει προτάσεις στο κείμενο που έχουμε καταθέσει στο πλαίσιο της διαβούλευσης της Πράσινης Βίβλου.
Η εμπειρία από τους μηχανισμούς διαπεριφερειακής συνεργασίας αποδεικνύει ότι αποτέλεσε έναν αποτελεσματικό τρόπο για ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών. Τα εργαλεία αυτά πρέπει να ενισχυθούν. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να διερευνήσουμε τις δυνατότητες για επέκταση της χρήσης μακρο-περιφερειακών στρατηγικών, εξετάζοντας τη δυναμική που αναπτύχθηκε, όπως επίσης και τις πιθανές ανισότητες που προκάλεσε.
Συμπερασματικά, θα ήθελα να επαναλάβω ότι η Ελλάδα υποστηρίζει με θέρμη τη χωρική συνοχή και εκφράζουμε την επιθυμία μας να συμβάλλουμε περαιτέρω σε αυτή την παραγωγική συζήτηση.
